Keçe Nedir ?

Keçe Nedir?

Keçe, bilinen en eski tekstil ürünü olarak kabul edilmektedir. Bir kısım hayvanların yünlerinin (koyun, tiftik keçisi, lama, deve, tavşan vb) sabun, su ve ısı yardımıyla oluşturulan alkali bir ortamda liflerin birbiri arasına girmesi ile oluşur. Bununla birlikte ilk olarak hangi tarihte kullanılmaya başladığı hakkında kesin bir bilgi (ne yazık ki) yoktur. Kullanım alanının büyüklüğü sebebi ile günümüzde de birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Son dönemlerde hediyelik eşya üretiminde ve birçok sanatçının eserinde kullanıldığı gözlenmektedir.

Keçe; ısıya ve neme dayanıklı, kolay deforme olmayan, uzun ömürlü kullanıma uygun, tüm yüzeyleri kullanılabilen bir malzemedir.

Türk Dil Kurumuna göre ;

“Yapağı veya keçi kılının dokunmadan yalnızca dövülmesiyle elde edilen kaba kumaş.” olarak adlandırılmıştır.

Nasıl Üretilir?

Keçe, elyafların dokunulmadan ancak bir araya getirilerek yoğunlaştırılması sonucu birbirine bastırılması ile oluşur. Doğal veya sentetik elyaftan yapılabilir. Doğal yün elyafının sürtünmeyle uyarıldığı ve nemle (genellikle su) yağlandığı ve sürtünme kaynağına doğru 90 derecelik bir açıyla hareket edip daha sonra tekrar uzaklaştığı, ıslak keçe adı verilen bir işlemle yapılır. Liflerin sadece % 5’i herhangi bir anda aktiftir, ancak işlem süreklidir ve bu nedenle farklı lif kümeleri aktif hale gelir ve ardından sürekli işlemde devre dışı bırakılır. Keçe yapımı, eğirme ve dokumadan daha eskidir ve birçok kültürde nasıl icat edildiğine dair efsaneler vardır. 

Çeşitleri Nelerdir? 

Günümüzde sık kullanılan türleri; sentetik kumaş, kuru (İğne), ıslak keçe olarak sıralanabilir.

Sentetik Kumaş Keçe

Sentetik kumaş keçe, yünler sıkıştırılarak elde edilir. Özellikle iğne ile dikilerek hazırlanan süsleme ürünlerinde en çok kullanılan türdür. Kalınlıklarına göre kalın ve ince olarak adlandırılabilir. 1mm , 2mm , 3mm , 4mm , 5mm en fazla tercih edilen kalınlıklardır. 3mm ve üstü sentetik keçelerin el ile şekil verilmesi zordur. Genelde zemin olarak kullanılır. Farklı kalınlıklarını da bulmak mümkündür. İthal olanlar daha sert yapıda olurken, yerli üretilenler daha yumuşak ve bez kıvamına yakındır. 

Kuru (İğne) Keçe

İğne keçe, susuz keçe yapma tekniğidir. Yün liflerinin dikenli bir iğneyle delinerek birbirine kenetlenmesiyle oluşur. İğnenin dikenleri, lif üzerindeki pulları yakalar ve birbirine dolaşmalarına ve bağlanmalarına neden olur. Bu tür keçe yapımı hobi amaçlı ya da sanat için kullanım durumlarında sık sık kullanılır. Nasıl yapıldığını ve örnekleri görmek için Keçe iğneleme sayfamıza göz atabilirsiniz.

Islak Keçe

Islak Keçe, önce sabun suyunda ıslanan ve daha sonra kumaş ile aynı kalınlığa gelene kadar ovalanan yün liflerinin birbirine kenetlenmesi ve sıkıştırılması yöntemidir. Yün lifleri küçük pullarla kaplıdır. Su ve sürtünmeden kaynaklanan basınç uygulandığında pullar açılır ve lifler birbirine karışır. Kuruduğunda lifler birbirine karışmış halde kalır. Nasıl yapıldığını ve örnekleri görmek için ıslak keçe yapımı sayfamıza göz atabilirsiniz.

Kullanım Alanları

Giysi ve çadırlardan, otomotiv endüstrisine, müzik aletlerine ve ev yapımına kadar birçok kullanım alanına sahiptir. Otomotiv endüstrisinde kullanıldığında, iç paneller arasındaki titreşimleri azaltmaya yarar. Müzik aletlerinde, titreşimleri azaltmak için de kullanılır. Davul zil standlarında, bas davul ve timpani tokmaklarında ve ahşap çekirdeğin etrafındaki yün keçeden yapılmış piyano tokmaklarında kullanılır. Resimler çerçevelendiğinde, resim ile çerçeve arasına yerleştirilir, böylece çerçeve resme zarar veremez. Moda olarak şapkalar, ceketler, detaylar ve süslemeler, yastıklar, çanta , cüzdan ve diğer giyim eşyaları için kullanılır. Şekil vermek için özel kalıpları vardır.

Neler Yapılır, Uygulama Alanları Nelerdir?

Kullanım alanlarını hobi dışında dahada açmak gerekirse,

• Sanayi sektöründe filtreleme elemanı olarak kullanılır.
• Tekstilde dokuma, giyim, aksesuar, yaka altı keçesi olarak kullanılır.
• Mobilya alanında ağaç mobilya altı destekleyicisi olarak kullanılır.
• İnşaatta ıslak ve ısıya duyarlı zeminlerde (dış cephe, ıslak zemin, çatı vb.) döşeme ve yalıtım malzemesi olarak kullanılır.
• Ayakkabı alanında tabanlık olarak farklı kalınlık ve sertlikte kullanılır.
• Sağlıklı ve bakteri tutmayan yapısından dolayı ambalajlama sektöründe en fazla da medikal malzemelerin paketleme işlerinde ince dansiteli keçeler kullanılır.
• Araba sanayi, otomotivde araç içi ses ve ısı yalıtımı için kullanılır. Herkesin aşina olduğu bagaj altı döşemesi ve motor kaputu altı yalıtımı olarak kullanılır.
• Elektronik eşyaların soğutulması, ısı yalıtımları için kullanılır.

Türkiye’de Keçe Satılan Yerler

Ülkemizde hobi için kullanılanlar genelde el işi malzemeleri satan butiklerde, tuhafiyelerde, hobi dükkanlarında ve internette satılmaktadır.Yün keçeler gram ile tartılarak satılırken, Sentetik kumaş görünümlüler toptan rulo olarak veya perakende metre metre kesilerek satılmaktadır. Renkli keçeler beyaz üzeri boyanarak elde edilir. Bu nedenle renk tonları her bir üreticide değişebilmektedir. Hatta aynı üreticilerin farklı zamanlarda ürettikleri ürünlerde bile değişiklik gösterebilmektedir. Keçeden ürün yapanlar, aynı renk tonlarında tasarımlarına devam etmek için, renk skalasını bildikleri satıcılardan görerek satın almayı tercih ederler. Ülkemizde keçe alınacak yerler ve fiyatları konulu detaylı bir yazıyı ilerleyen zamanlarda sizlerle paylaşacağız.